Nieuws | 28 februari 2023
Samenwerking centraal op succesvolle Ronde Tafel over passende farmaceutische zorg
Lees meer
Inhoudsopgave
Elk jaar op 12 mei vieren verpleegkundigen en verzorgenden internationaal de Dag van de Verpleging. Op deze dag wordt Florence Nightingale, de grondlegster van het verpleegkundige beroep, herdacht. Het thema van dit jaar is: ik sta stil bij de zorg. Dat goede verpleegzorg onmisbaar is, blijkt uit onze gesprekken met deze drie kanjers:
Anna-Marie ten Hoven, incontinentieverpleegkundige ApotheekZorg
Angelique Willems, wijkverpleegkundige in Breda
Ingrid de Man, verpleegkundige
Namens Mosadex Groep en haar aangesloten apotheken: een compliment voor de goede zorgen!
28 lentes jong en al een bak aan zorgervaring. Anna-Marie ten Hoven, continentieverpleegkundige bij ApotheekZorg, werkzaam op het hoofdkantoor van Mosadex Groep in ’s-Hertogenbosch. Haar zorghart slaat sneller als ze mensen kan helpen, sóms ten koste van zichzelf. Daarom omarmt ze de Dag van de Verpleging en roept ze al haar zorgcollega’s op deze dag te vieren.
Hoe een plasongelukje haar inspireert
Nog geen 17 jaar oud is ze als ze aanklopt op de zware deuren van het klooster in Amersfoort. Haar eerste stage loopt ze als verzorgster van de nonnen die er wonen. “Dan maak je heel wat mee, op zo’n jonge leeftijd. Ik vergeet nooit de eerste zuster die ik moest wassen. We zijn allebei nieuw in het klooster, nog niet gewend aan de situatie en aan elkaar. Ze laat haar urine lopen en kijkt me overstuur en beschaamd aan. Het is mijn taak om met veel respect, kalmte en zonder schaamte deze mensen te helpen. Dat probeer ik nog steeds iedere dag, of ik nu aan bed sta of in een andere zorgrol.”
Nieuwsgierigheid typeert Anna-Marie
Anna-Marie woont samen met haar vriend in Bunschoten-Spakenburg. Twee dorpen? “Vroeger wel, nu is het één maar dat ligt nog altijd gevoelig”, vult ze met een glimlach aan. “Bij het water ligt Spakenburg, een vissersdorp. Daaromheen ligt Bunschoten, daar wonen de handelaren. Ik moet zorgen dat ik voor 07.15 uur het dorp uit ben anders moet ik in de rij aansluiten achter de viskramen die hun vangst op een markt slijten.” Geboren en getogen is ze er niet, Amersfoort is en blijft ‘haar stad’. Die verlaat ze echter als ze voor haar studie intern gaat in Laren. Ze kiest mbo verpleegkunde, maar daar blijft het niet bij!
Wat volgt is een scala aan banen, nevenfuncties en opleidingen om haar honger naar kennis en nieuwe ervaringen te stillen. “Ik ben gewoon nieuwsgierig, verklaart ze zelf. Maar de rode draad door mijn loopbaan is zeker de zorg. Soms aan bed, soms de administratieve kant. Ik vind het allebei interessant.” Om zichzelf breder op te leiden volgt ze in 2014 de opleiding tot doktersassistent. Naast wonden verzorgen en medicatie toedienen kan ze nu ook uitstrijkjes maken of oren uitspuiten.
Een intiem onderwerp
Ook nu zit Anna-Marie weer in de schoolbanken. Ze volgt de opleiding continentiezorg, een specialisatie. “Het is een intiem onderwerp, daarom is het belangrijk een vertrouwensband op te bouwen. Daarnaast hebben we veel materiaalkennis nodig, om het juiste product te adviseren, op het juiste moment.” Anna-Marie werkt sinds december 2017 bij ApotheekZorg. Als medewerker van het ZorgTeam continentie belt ze de hele dag met patiënten. De apotheker meldt de patiënt aan en dan belt Anna-Marie met deze persoon voor een intake- of evaluatiegesprek, of gewoon voor het beantwoorden van vragen. “Het is een intensieve baan, je wilt in ieder gesprek goed luisteren naar de patiënt én met de juiste energie en toonzetting reageren. Deze personen zijn soms erg ziek, dat zie ik niet door de telefoon maar via dat lijntje kom ik wel bij mensen in de woonkamer terecht. Ik probeer in te schatten waar mensen behoefte aan hebben, de tijd nemen en rustig luisteren of direct zeggen waar het op staat. Het allerbelangrijkste in ons werk: we werken voor mensen, geen patiënten”
Geen stakingen in de zorg
Juist het werken voor mensen maakt het beroep ook pittig. “Iedere verpleegkundige verkiest wel eens het belang van de patiënt boven haar eigen belang. Ik ben eens door mijn rug gegaan en kon eigenlijk echt niet werken. Maar wat moet ik dan? De patiënt in zijn bed laten liggen?” Anna-Marie wijst ons op het feit dat er nauwelijks stakingen plaatsvinden in de zorg, anders dan in het openbaar vervoer of het onderwijs. Juist daarom omarmt ze 12 mei: de dag van de verpleging. Stil staan bij alle kanjers in dit mooie vak. Of ze zelf weer aan bed gaat staan? “Het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Zorg zit in je hart!”
‘Aan deze verpleegkundige zou je met een gerust hart de zorg voor je ouders overlaten’, dat gevoel blijft hangen als je Angelique Willems, wijkverpleegkundige in Breda, spreekt. Niet voor niets noemt apotheker Martin Woltermann de naam van deze goedlachse, warme Brabantse als we vragen wie we op deze Dag van de Verpleging zeker in de spotlights móeten zetten. Angelique is opgegroeid in Zundert en is behalve een toegewijde moeder en echtgenote: wijkverpleegkundige, coördinerend wijkverpleegkundige bij twee huisartsenpraktijken, teamlid van de Stichting Met je Hart, ambassadeur V&VN én casemanager dementie i.o. Wat opvalt? Ze spreekt over cliënten, niet over patiënten.
De wijkverpleging verbindt
Al toen ze jong was, kwam ze in contact met de zorg. Haar vader werd ernstig ziek, kreeg daardoor een tracheastoma en dat vroeg om aanpassingen binnen het gezin. Daar is de passie voor de zorg waarschijnlijk ontstaan. Angelique werkt nu zo’n 25 jaar in de zorg en haar zachte uitstraling verraadt de liefde voor het vak.
“Als wijkverpleegkundige kom ik bij mensen op bezoek en ik kijk wat ze kunnen. In het ziekenhuis ben je patiënt en zoeken ze naar een medisch antwoord voor je probleem. Thuis zijn wij bij de cliënt ‘te gast’ om te zorgen én soms ook om het netwerk van de cliënt te verstevigen. Cliënten thuis moeten zoveel mogelijk zelf in de lead zijn, en zo min mogelijk afhankelijk zijn van professionele zorg. Soms lukt hen dat niet alleen en als wijkverpleegkundige help ik daarbij. Die verbindende rol komt ook terug bij de stichting waar ik als vrijwilliger werk.” Meer daarover verderop in dit artikel.
Zorgpartners verbinden
Wat mij gelukkig maakt in mijn werk? “Die verbindende rol dus! Neem wondzorg als voorbeeld. Het is van groot belang om de juiste materialen in te zetten voor de snelste genezing. De huisarts schrijft voor, de apotheek en zogeheten ‘wondaandachtsvelder’ uit ons wijkteam kiezen samen het beste materiaal en wij verlenen de zorg. Onlangs had ik een mevrouw met een hoofdwond. Mevrouw behandelde haar wond zelf maar dat ging niet goed. Via de huisarts ging onze wondspecialist op bezoek. De apotheek leverde direct het gevraagde materiaal en binnen twee weken was de wond genezen. Snel schakelen vanuit een gezamenlijk belang dat helpt de zorg vooruit.”
De schaduwkant: geld als drijfveer? Het gaat om mensen!
“Ik zie een groot verloop van personeel in de wijkverpleging. Hoe dit komt? Waardering van zorgpersoneel; enerzijds in de beloning, anderzijds is het lastig om een ‘groot’ contract te krijgen. Als starter in de zorg kun je daarmee weinig opbouwen. Dat maakt het minder aantrekkelijk.
Bij veel keuzes die worden gemaakt in de zorg blijft geld nog altijd de drijfveer. De slechtste drijfveer wat mij betreft. Het bemoeilijkt verbindingen die noodzakelijk zijn om de zorg rondom een client goed te regelen. Het verwijdert mensen van elkaar. Het is goed om de zorg betaalbaar te houden, maar het mag niet altijd doorklinken in de keuzes die ik moet maken. Ik maak keuzes op basis van klinisch redeneren. Bestuurders, beleidsmakers aanschouwen de zorg vanuit een andere plek op andere momenten. Wat zij niet zien, is wat ík wél zie: een vrouw met dementie in tranen ‘vechten’ om thuis te mogen blijven wonen. En vervolgens gaan de procedures in werking, naar potjes geld zoeken. We vergeten soms dat het om mensen gaat. Waarom ik het wel volhoud in de zorg? Ik heb altijd veel ontplooiingsmogelijkheden gevraagd en gekregen en werken in zo’n mooie wijk als de mijne met een goed functionerende zorgketen, met zo’n fijn team… tja!”
Met heel mijn hart
Angelique is teamlid bij de stichting ‘Met je hart’. Over een week ontvangt deze stichting een Appeltje van Oranje uit handen van Koningin Maxima. “Een hele eer”, zegt Angelique trots. Het is een grote waardering voor een sympathiek initiatief. De stichting heeft als doel ‘af te rekenen met eenzaamheid onder ouderen’. Huisartsen, fysiotherapeuten, vrijwilligers en praktijkondersteuners komen bij patiënten en merken soms dat mensen nauwelijks meer buiten de deur komen. Angelique nodigt die client uit voor een activiteit. Het kost hen niets. “Wij brengen ouderen uit de wijk met elkaar in contact en scheppen voorwaarden om weer mooie verbindingen te laten ontstaan.”
“Uiteindelijk draait het in mijn leven om betekenisvol te zijn . De zorg biedt bij uitstek die ruimte. Ik wil graag met mensen samenwerken, het maakt je sterker. Samen kleurt alles mooier!” Zo eindigt Angelique haar inspirerende verhaal op de Dag van de Verpleging.
Van veel cliënten krijgt ze liefde en waardering. Diezelfde waardering krijgt ze ook van haar directe collega’s én van zorgpartners als de huisarts en apotheker. Ingrid de Man (49) ervaart een goede werksfeer en prettige samenwerking in de zorgketen. Toch loopt het in een enkel geval in haar werk ook anders. “Een cliënt die aan je haren trekt of in je gezicht spuugt en niet onder de douche wil. Het komt af en toe voor.” En toch. Zo ongeduldig als ze thuis is, zoveel rust legt ze in haar werk. Want het is wat Ingrid betreft “een geweldig beroep”.
Groot respect voor de zorg
“Gelukkig is er in de meeste gevallen groot respect voor het liefdevolle werk van verpleegkundigen”, zo vertelt Ingrid. Toch, als je ook de andere kant hoort, lijkt het of de #Doeslief-campagne óók in de zorg aandacht verdient. Of Ingrid klaagt? Zeker niet! Maar ook in de verpleging maken ze dingen mee. Waar apothekersassistenten te maken hebben met frustratie aan de balie, ov’ers met spugende klanten, caissières met scheldwoorden en hulpverleners die worden belaagd, gaat het ook bij onze snoeihardwerkende verpleegkundigen niet altijd vanzelf. Als je je realiseert dat zij soms ’s avonds in hun eentje op een onveilige parkeerplaats hun auto parkeren, om vervolgens bij een cliënt vooral horen dat ze ‘te laat zijn’ en daarbij fysiek worden aangevallen of worden uitgelachen, dan is dat niet te bevatten. Groot respect! Ode aan de verpleegkundigen en... de Dag van de Verpleging!
Respect
Dat respect voor verpleegkundige Ingrid de Man komt zeker ook van apotheker Steven Froger. Voor de Dag van de Verpleging draagt hij Ingrid zeker voor! Samen met huisarts en andere zorgcollega’s staan ze in de wijk voor goede wondzorg. Eén dag per week behandelt Ingrid wonden, van decubitus tot traumatische wonden. Ze maakt er een sport van om het beste wondbeleid uit te zetten voor haar cliënten. Want? Het levert haar gelukkige cliënten op en een goede band met de huisarts en apotheker!
“Laatst was er een jonge vrouw met een groot medisch verleden. Ze had een skin tear opgelopen. Wat dat is? Dat is een traumatische lap(schaaf)wond die vooral voorkomt bij oudere volwassenen als gevolg van wrijving. Als zorgteam in de wijk hebben we gezocht naar de juiste oplossing. Ik ging iedere week naar haar toe en dankzij de goede samenwerking is de wond nu genezen en is iedereen erg tevreden.”
De andere kant van de zorg
“Toen ik net in de wijk begon hadden we meer tijd voor de cliënt dan nu. We moeten nu meer verantwoorden bij de zorgverzekeraar en dat belemmert onze dienstverlening. Op het kantoor van een zorgverzekeraar weten ze niet of wíllen ze niet, dat wij ook begeleiding doen, naast de zorg. Begeleiding? Ik bedoel daarmee dat we bijvoorbeeld naar een verhaal van een cliënt luisteren. Na het wassen meteen naar buiten rennen als verpleegkundige, geeft geen goed gevoel. Soms is een cliënt net bij een arts geweest en wil hij of zij een verhaal kwijt. Dat we hier formeel geen tijd meer voor kunnen nemen, is een verarming van het vak. Vroeger maakten we zelfs nog wel eens eten klaar. Dat mocht opeens niet meer. Ik begreep die maatregel wel, maar vond het wennen. Nu zetten we mantelzorgers in. Ik zou een oproep willen doen aan de zorgverzekeraars. Dat we geen eten meer klaar mogen maken, dat begrijpen we wel. Maar geef ons in ieder geval die begeleidingstijd (terug). Die is cruciaal.”
Zorg in de zorg
Ook het personeelstekort is een zorg in de zorg. Al zes jaar hebben we binnen ons team vacatures openstaan. De thuiszorg heeft de reputatie van ‘alleen wassen’. En het is zoveel meer! Misschien moeten we meer stages organiseren en minder gebroken diensten. Wie het weet mag het zeggen.”
Veel voldoening
“Waarom ik desondanks geen dag spijt heb dat ik voor de zorg heb gekozen? Al die verschillende mensen met verschillende zorgvragen. Ik vind het heerlijk om mensen te helpen. Meest bijzonder vind ik de begeleiding in de laatste levensfase. Je bouwt een band op met de cliënt en familie. De gesprekken raken je en de oprechte sympathie die je krijgt geeft veel voldoening.
“Wat ik in ieder geval wil zeggen tegen al mijn hardwerkende collega’s in de zorg: ik hoop dat we met plezier en bezieling ons werk blijven doen, laten we ons hart behouden voor dit mooie vak!
En apothekers: dank dat we zo prettig schakelen en dat we elkaars adviezen overnemen. Ik spreek mijn erkenning uit voor de flexibiliteit in onze samenwerking en dat we oprecht naar elkaar luisteren. Dat is een groot goed in onze zorgketen.”
Met dank aan ApotheekZorg en Thebe.
Gepubliceerd op: 10 mei 2019
