Een controle-moment voor de gezondheid van jouw patiënt 

Een APK voor je auto? Daar denkt niemand meer over na. Dat doe je gewoon. Ook als deze nog prima rijdt. Bij een medicatiebeoordeling is dit wat minder voor de hand liggend. Terwijl het om je eigen gezondheid gaat. Apotheker Petra Oenema-ten Have van Service Apotheek Neptunus in Delfzijl en Anke Lambooij van het Instituut Verantwoord Medicijngebruik (IVM) vertellen er meer over. 

Veel mensen beginnen op een bepaald moment met medicijnen op voorschrift van hun huisarts of specialist, maar daarna? Dan kabbelt het vaak gewoon door. Niemand kijkt écht of die medicijnen nog nodig zijn of wel goed werken. Anke: “Eigenlijk kijkt iedereen naar elkaar. Degene die medicijnen slikt, denkt: de dokter schreef het voor, dus het zal wel kloppen. De apotheker en huisarts aarzelen soms om zonder aanleiding iets ter discussie te stellen”. 

Het gevolg? Sommige medicijnen die eigenlijk tijdelijk bedoeld waren, blijven eindeloos op herhaalrecept staan. Ondertussen verandert de gezondheid van je patiënt, zijn er nieuwe medische inzichten of betere alternatieven. Daar komt de medicatiebeoordeling om de hoek kijken. Jaarlijks neem jij met jouw patiënt de medicatie onder de loep. Kloppen de doseringen nog? Zijn er vervelende bijwerkingen? Kan het misschien anders of zelfs zonder? Dit is een mooie manier om jouw expertise als zorgverlener in te zetten en je patiënt proactief te helpen.  

Soms leidt de APK tot verrassende ontdekkingen. Petra herinnert zich iemand die al 10 jaar rondliep met dikke enkels en een aanhoudende kriebelhoest. “Hij legde nooit de link met zijn medicijnen. Na een kleine aanpassing sliep hij ineens stukken beter. En zijn partner? Die sliep eindelijk ook rustig door”. Dit voorbeeld geeft aan hoe nuttig en belangrijk een medicatiebeoordeling is en wat het voor het leven van jouw patiënten kan betekenen. 

Driehoek 

Het kost flink wat tijd om alle gegevens te verzamelen, met de huisarts te overleggen en bevindingen terug te koppelen, maar de medicatiebeoordeling levert vooral heel veel op. Petra merkt dat ze hierdoor niet alleen medische dossiers beter begrijpt, maar vooral ook de mens achter het medicijngebruik. “Ik kijk altijd naar de driehoek: medicijngebruiker, apotheker en huisarts. Door het vooronderzoek weet ik hoe de huisarts tegen de medicijnen aankijkt en verdiep ik me in het dossier. Maar tijdens de medicatiebeoordeling draait alles om de medicijngebruiker. Hoe voelt iemand zich? Welke klachten spelen een rol? Hoe passen de medicijnen in het dagelijks leven?” Daarom stapt Petra altijd blanco in een medicatiebeoordeling. Geen vooroordelen, geen snelle conclusies. “Ik heb wel een vragenlijst, maar die gebruik ik als checklist. De grootste inzichten komen pas als je echt luistert”. 

Toekomst van de APK 

Beiden merken dat de medicatiebeoordeling alsmaar bekender wordt. Steeds meer apothekers gebruiken deze check op hun eigen manier. “Momenteel wordt de medicatiebeoordeling vergoed voor mensen van 70 jaar en ouder die 5 of meer medicijnen gebruiken of kwetsbaar zijn, maar ik denk dat we nog véél meer mensen kunnen helpen”, zegt Petra. “Ik ben er alert op en luister en kijk goed. Bijvoorbeeld naar bezorgers die signalen opvangen, of door kritisch te kijken naar bepaalde medicijncombinaties”. 

Anke ziet ook kansen voor een tussenvorm. “Misschien een kort consult voor mensen die twijfelen, bijvoorbeeld over stoppen met antidepressiva. Gewoon even samen kijken wat verstandig is. Ook die zorg wordt in de meeste gevallen vergoed”. Daar liggen dus kansen voor jou als apotheker om jouw kennis als medicijnexpert in te zetten. 

Daarnaast hoopt Anke dat patiënten zélf vaker aan de bel trekken als ze een niet-pluis-gevoel hebben. “Er bestaan geen domme vragen”, benadrukt Petra. Hoe bekender de medicatiebeoordeling is bij patiënten, hoe makkelijker het voor hen is om bij de apotheker langs te komen voor advies. 

Gepubliceerd op: 31 oktober 2025